Tanecikler boya filminin yüzeyinde gelişigüzel dağılan ve görünümü bozan küçük parçaçıklardır. Bunlar, disperse edilmemiş veya topaklaşmış pigmentlerden, pislikten, reçine jeli parçalarından, çözgen şokuna bağlı olarak çökelmiş reçineden ve pigment topaklarından veya çinko oksit aktif pigmentlerle diğer boya bileşenleri veya safsızlıklar arasında oluşabilen tepkimelerin ürünlerinden oluşabilir. Tanecik sorunu giderilmeye yönelinmeden önce sorunun kaynağı bulunmalıdır. Ancak, tanecikler orijinal boyada görülmeyip, depolama sırasında ortaya çıkıyor ise kaynağı bulmak güçleşebilir (Şekil 1)



Şekil 1: Hava kurumalı bir alkid boyada tanecik örnekleri


Tanecik oluşumunun olası nedenleri, üretim cihazlarının pis olması, genel temizlik ve düzenin kötü oluşu, şartname dışı ham maddeler, yetersiz ezme veya yeterince kararlı hale getirilmemiş dispersiyon, boya bileşenleri arasındaki uyuşmazlıklar, aşırı hızlı yapılan alt ilave işlemleri olabilir. Aktarım amacıyla kullanılan boru hatlarının pisliği veya uyuşmaz malzemenin yeterli ara temizlikler yapılmadan pompalanması da tanecikli üretimlere yol açabilir.


Şekil 2: Kullanım öncesinde yapılan elekle süzme işlemi sonrasında elek üstü malzemelerin analiz örnekleri.

Tanecikler üretim bittiğinde gözlemlenebiliyorsa, süzerek yok edilmeleri mümkün olabilir. Daha iyi bir çözüm, tanecik sebebinin belirlenmesi ve üretim prosesinin bu etkiden arındırılması olacaktır. Boya ambalajlarının temizliğine dikkat edilmelidir (Şekil.2).

Tablo1
 

Boyada Yabancı Tanecik
Muhtemel Nedenler Önleyici Metotlar Düzeltici Etkinlik
  • Bitmiş boyanın filtrasyonu yetersiz.
  • Filtrelerin kalitesi kontrol edilmeli.
  • Filtrelerin gözenek boyutu kontrol edilmeli, varsa kaçakları önlemek üzerine sistem iyileştirilmeli.
  • Filtrasyon basıncı kontrol edilmeli.
  • Gözenek boyutu küçük filtre kullanılabilir.
  • Kaçaklar önlenmeli.
  • Jel malzemeler yeteri kadar yüksek filtrasyon basınçları altında kendi boyutlarından daha küçük deliklerden geçebilirler. Bu kaçakları azaltmak için filtre basıncı azaltılabilir.
  • Boya ambalajı kirli veya paslı
     
  • Varil bidon gibi tüm ambalaj malzemelerinin temizlik kontrolü yapılmalıdır.
  • Laklı ambalajların boya ile uyuşurluğu kontrol edilmelidir.
 
  • Tiner kirli olabilir.
  • Genel olarak tinerlerin kullanımda önce filtre edilmesi önerilir.
 
  • Boya sirkülasyon sisteminin temiz olmaması.
  • Sirkülasyon sisteminde ölü noktalardan kaçınılmalıdır.
 
  • Konveyör sisteminden kaynaklanabilir (fırında kondense olmuş veya ekipman ağzında birikmiş boyanın damlaması).
  • Saç, elbise tüyü, iplik gibi insan kaynaklı maddeler.
  • Kompresyon havasındaki veya konveyördeki yağ
  • Yabancı taneciğin kaynağı tespit edildikten sonra gerekli önlemler alınmalıdır (antistatik elbise, konveyörün periyodik bakımı gibi)