Portakal kabuğu, bir yüzeyde, portakal kabuğunu andıran tümsekcik ve çukurların
oluşmasıdır (Şekil 1).

Şekil 1: Fırında pişirilmiş bir sınai sonkat boyada tipik bir portakal kabuğu görüntüsü

Portakal kabuğu görüntüsü genellikle yayılma yetersizliğinden kaynaklanır ve hem püskürtme hem de rulo ile uygulanan boyalarda sık rastlanan bir kusurdur. Portakal kabuğu filmin yayılmasını engelleyen yüksek viskozitenin bir sonucu da olabilir. Ayrıca, yüzey gerilim gradyanı etkisindeki boya hareketleri de portakal kabuğu görüntüsü sonucunu verebilir (Bkz. Tepeler ve Çukurlar). Kuru püskürtme veya hızlı çözücü karışımlarının kullanılması da bu soruna yol açar. Eğer sorunun kaynağı yüksek viskozite ise tedavi, katı maddeyi düşürmek, daha düşük molekül ağırlıklı reçine kullanmak veya pigment yüklenmesini azaltmakla sağlanabilir. Silikon yağları veya düşük enerjili polimerler gibi yayılma denetleyici katkılar, yüzey gerilimi etkisindeki hareketlerin etkin biçimde önlenmesi işlevini görür (ayrıntılar için “Ara Kat Yapışma Zayıflığı” bölümündeki irdelemeye bakınız). Yüksek kaynama noktalı bir kuyruk çözücü kullanımı da fırında filmin daha uzun süre açık kalmasını sağlayarak yayılmayı iyileştirebilir.

Tablo 1

Portakal Kabuğu
Muhtemel Nedenler Düzeltici Önleyici Etkinlikler
  • Boyanacak yüzeyin pürüzlü olması veya yüzey geriliminin çok düşük olması.
  • Aynı kuru film kalınlığında cam yüzeyine uygulanmış boya ile karşılaştırma yapılır.
  • Zımpara veya polar olmayan solventlerle silme gibi yüzey hazırlık işlemleri yapılmalıdır.
  • Düşük film kalınlığı.
  • Film kalınlığı ölçülerek hedeflenen aralıklara çekilmelidir.
  • Boya vizkozitesi çok yüksek.
  • Viskozite kontrol edilir. Hedeflenen aralıklarda değilse düzeltilir. Uygulanmış boyanın daha uzun süre hareketliliğini, dolayısıyla yayılmasını desteklemek için ağır bir çözgen ilavesi yapılabilir. Eklenen bu çözgenin boyanın iyi bir çözücüsü olması uyuşmazlık gibi problemlerin yaşanmaması açısından kritiktir.
  • Sarkma önleyici katı miktarı çok yüksek.
  • Formül gözden geçirilip eğer akma yatkınlığı gözlenmiyorsa formül içindeki akma önleyici kalınlaştırıcı katkı miktarları azaltılabilir.
  • Silikon yağ miktarı çok yüksek.
  • Yüzey gerilimi ayarlanan katkıların aşırı miktarda kullanılması da yayılma kusuru oluşturabilir. Bu sebeple formülasyon ve katkı üreticilerinin önerdikleri seviyelerin uygunluğu kontrol edilmelidir.
 
Uygulama Önerileri
  • Uygulama parametreleri atomize
    olan boyanın tanecik boyutunu
    azaltacak şekilde ayarlanmalıdır.
  • Hava basıncı azaltılabilir.
  • Obje ile sprey tabancası arasındaki
    mesafe azaltılabilir.
  • Boyanın debisi artırılabilir.
  • Meme çapı büyük nozul kullanılabilir.

 
 

Kuyruk çözücü deyimi, yaş boya filmini diğer çözgenlerden daha geç terk eden, mevcut polimer(ler) için iyi bir çözücü olan ve formül içinde diğer çözgenlere oranla daha az miktarda kullanılan çözgenler için kullanılır