/sprey-tozu1 /sprey-tozu1

Sprey edilen boya tozunun kurumuş veya kurumak üzere olan boya filminin üzerinde birikerek görsel kaliteyi düşürmesi, krater, portakallanma gibi yüzey kusurlarına neden olmasıdır.


Şekil 1.

Bir hat üstünde seri boyama yapılan durumlarda, geçiş zamanı ve kabine beslenen düşey havanın hızı ile boyanacak parçalar arasındaki uzaklık overspray yaratmayacak seviyede olmalıdır. Uygulama prosesinin verimine bağlı olarak havadaki derişimleri değişen ve uygulama yapılmış yüzeye göre daha kuru olmaları beklenen overspray tozlarının genellikle görüntü kalitesini bozacak etkileri beklenir. Aynı ortamda farklı boya sistemlerinin (astar, sonkat gibi) uygulandığı tesislerde, yüzey gerilimi daha düşük olan sistem tozlarının, uygulaması yapılan, daha yüksek yüzey gerilimine sahip boya katı üzerinde krater kusuruna yol açması da olasıdır.

Seri boyama yapılan tesislerde düşey havanın hızının 0,3-0,5 m/s arasında olması genel bir pratiktir. Fakat sorun yaşanan durumlarda, uygulama tozumalarının, bir sonraki parça istasyona gelene kadar düşey hava hızı tarafından yere basılması üzerine, hattın yürüme hızını da içeren bir hesaplama yapılabilir.

Tablo 1
 

Sprey Tozu (Overspray)

Muhtemel Nedenler

Düzeltici Önleyici Etkinlikler
  • Manuel uygulamada yanlış boyama sırası (katlar arasında uzun süre beklenmesi gibi).
  • Doğru boyama sırası takip edilmeli (ilk olarak iç kısımların daha sonra dış kısımların boyanması gibi).
  • Aynı ortamda uygulanacak boyaların tasarımı sırasında yüzey gerilim düzeylerinin benzer tutulması veya bu boyaların uyuşurluklarının test edilmemesi.
  • Problemin kök nedeni uyuşmama veya uygun olmayan yüzey gerilimleri olarak teşhis edilebiliyorsa formülasyon içindeki katkı paketi gözden geçirilmelidir.
  • Bazkatlarda fiziksel kurumayı hızlandıran formül bileşen miktarları azaltılabilir, ağır solvent ilavesi yapılabilir, düşük molekül ağırlıklı reçineler tercih edilebilir.
  • Otomotiv hattındaki araçlar birbirine çok yakın.
  • Sprey kabinindeki düşey hava akımı çok yavaş.
  • Araçlar arasındaki mesafe artırılabilir.
  • Düşey hafa akımının hızı artırılabilir. Böylelikle sprey tozlarının bir önceki veya sonraki araç yüzeyine ulaşmadan önce yere basılması hedeflenir.
  • Boya çok hızlı kuruyor.
  • Bazkatlarda fiziksel kurumayı hızlandıran formül bileşen miktarları azaltılabilir, ağır solvent ilavesi yapılabilir, düşük molekül ağırlıklı reçineler tercih edilebilir.

    Bunun yanında genel olarak:
  • Ağır solvent ilave edilmesi,
  • Sprey viskozitesinin düşürülmesi,
  • Sprey kabini sıcaklığının azaltılmasının problemi çözmek veya şiddetini azaltmak yönünde olumlu katkısı olacaktır.
  • Atomize edilen boyanın tanecik boyutunun üzerine geldiği boya filminde mekanik tahribat yapacak derecede büyük olması.
  • İlk kat, overspray toleransını artırmak için daha yaş uygulanabilir.
  • Hava basıncının artırılması, mem çapının küçültülmesi veya boya debisinin azaltılmasıyla tanecik boyutu küçültülebilir.

 

Overspray tozlarının aynı parça üzerindeki uygulamadan kaynaklandığı durumlarda, genel boyama tatbikinin (yukarıdan aşağıya, içerden dışarıya doğru) kontrolü ve parçaya uygun uygulama sırasının belirlenmesi üzerine çalışma yapılması önerilir.

Genel olarak, boya tozu üzerine geldiği boya filmi ile uyuşmuyorsa overspray oluşumu engellenmeli, engellenemiyor ise meydana gelen yüzey kusurlarını minimize etmek için çalışılmalıdır.